Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) Başkanı Dr. Hafize Gaye Erkan, İstanbul Sanayi Odası (İSO) Meslek Komiteleri Ortak Toplantısı’na konuk oldu.
Açılış konuşmasını İSO Yönetim Kurulu Başkanı Erdal Bahçıvan’ın yaptığı toplantıda, Erkan sanayi sektörü temsilcileriyle bir araya gelerek değerlendirmelerde bulundu.
Erkan, konuşmasında düşük enflasyonun, tek başına fiyat istikrarından çok daha geniş anlamda bir istikrara tekabül ettiğini ve artık bu istikrardan taviz verme lüksünün kalmadığını belirtti.
TCMB Başkanı Erkan, konuşmasında, yürütülen politikaların sonuçlarını vermeye başladığını ve enflasyonun ana eğilimde bir gerilemenin başladığını vurguladı.
“Milli gelirin istikrarı büyümesinden taviz verilmeyecek”
Merkez Bankası Başkanı Erkan toplantıda, katılımcılara söyle seslendi:
Ortalaması yüksek, sürdürülebilir ve oynaklığı düşük milli gelir büyümesinin olmazsa olmaz koşulu olan düşük enflasyon, tek başına fiyat istikrarından çok daha geniş anlamda bir istikrara tekabül eder hale gelmiştir ve ülkemizin artık bu istikrardan taviz verme lüksü kalmamıştır.
Enflasyonla mücadelenin ön koşulu kararlılıktır. Finansal istikrarın sağlanmasının nihai çıktısı oynaklığı düşük, sürdürülebilir büyümedir. Öngörülebilir enflasyon patikasının kabul görmesi önemli. Cari yıl ve 2 yıllık öngörüler fiyat koyucuların kabul etmesi ile birlikte gerçekleşecektir. Enflasyon gerçekleşmesinden taviz verilmeyecektir. Ortalaması yüksek milli gelirin olmazsa olmaz koşulu milli gelirin istikrarı büyümesidir ve bundan taviz verilmeyecektir.
“Faiz artırımı ile beklentilerde iyileşme başladı”
Enflasyondaki yükselişten sonra, politika kararlarımızın etkilerinin devreye girmesiyle birlikte beklentilerde ve beklenti dağılımında iyileşme işaretleri belirmeye başlamıştır. Gelecekte enflasyonun ne olacağına dair beklentilerdeki düzelme, fiyat oluşumuna da yansımaktadır. Nitekim, fiyatlama davranışlarında da olumlu bazı gelişmeler yaşanıyor. Otomobil, beyaz eşya ve mobilya gibi, para politikasından daha çok etkilenen ürün gruplarında fiyat artış hızı azalmakla birlikte, uzun bir süreden sonra ilk kez indirimler görülmeye başlandı. Firmaların talepteki aşırılığın geri çekildiğini görerek fiyat indirimlerine başlamaları hem tüketiciler hem de rekabet ortamı için oldukça sevindiricidir.
“Özellikle büyükşehirlerde kiralık evlerin fiyatlarında belirgin düşüşler alıyoruz”
Attığımız adımlarla birlikte, özellikle büyükşehirlerde, kiralık ev ilanlarındaki fiyat artışlarında belirgin yavaşlama sinyalleri alıyoruz. Parasal aktarım sürdükçe bu gözlemler daha da yaygınlık gösterecektir. Özetlediğim bu görünüm altında, enflasyonun ana eğiliminde de bir gerileme başladı. Kasım ayı öncü göstergeleri de aylık enflasyondaki gerilemenin devam edeceğine işaret etmektedir. Enflasyon Raporu’nda da belirttiğimiz gibi yıllık enflasyon mayıs ayındaki baz etkisiyle tepe noktasına ulaştıktan sonra 2024’ün ikinci yarısında gerileyecek. Baz etkilerinin ötesinde, enflasyondaki düşüş süreci birçok kanalla kendini gösterecek.
Enflasyonun ana eğiliminde gerileme
Enflasyonun ana eğiliminde bir gerileme başladı. Kasım ayında enflasyon gerilemeye devam edecektir.
“Yıllık enflasyon 2024’ün yarısında gerileyecek”
Kasım ayı öncü göstergeleri de aylık enflasyondaki gerilemenin devam edeceğine işaret etmektedir. Enflasyon Raporu’nda da belirttiğimiz gibi yıllık enflasyon mayıs ayındaki baz etkisiyle tepe noktasına ulaştıktan sonra 2024’ün ikinci yarısında gerileyecek. Baz etkilerinin ötesinde, enflasyondaki düşüş süreci birçok kanalla kendini gösterecek Maliyetlerde öngörülebilirlik artacak. Ürün fiyatlarında yavaşlama genele yayılacak. Talebi canlandırmak için indirimler yapılıyor. Ulaştırma ve yemek hizmetlerinde fiyatlar normalleşecek. Fiyatları kısa dönemde değiştiği dönemden daha izin süredeki değişimlere geçeceğiz.
“Fiyatlardaki düşüş görünür hale gelecek”
Fiyatlardaki düşüş, 2024 sonu ve 2025’te daha görünür hale gelecek. Fiyatlardaki gerilemeyi hem üretici hem de tüketici fiyatlarında görebileceğiz.
Bireysel kredi büyümesinde normalleşme
Erkan, Reeskont kredilerinin yüzde 75’inin firmalara ilave teminat maliyeti oluşturmadan verilmesinin hedeflendiğini belirterek bu konuda önemli mesafe kaydedildiğini aktararak açıklamalarını şöyle sürdürdü:
Bireysel kredi büyümesinde normalleşme başladı. Adımlarımızın kredilerde yeterli finansal sıkılığı sağladığını düşünüyoruz. Ticari kredi büyümesi süreklilik gösteriyor ve dengeli yapıda. Kredi kartı daha ılımlı bir patikaya doğru ilerliyor. Azami kredi kartı komisyonunda bir değişiklik olmayacak.
“Krediler artıyor ve yaygınlaşıyor”
Haziran öncesinde ticari krediler KOBİ’lere yönelirken şimdi bu konuda da normalleşme görüyoruz. Ticari kredilerinde 6 katı artış görüyoruz. Reeskont-avans kredileri ticari kredilere katkı sunmaktadır. Günlük limitler toplamda 10 kat artırıldı ve 10 milyar lira seviyesine yükseltildi. Yatırımlara ilişkin süreci ilgili kurumlarla birlikte stratejik olarak yürütmekteyiz.
TL’ye geçiş süreci
TCMB Başkanı Erkan, sanayicilere yönelik hitabında TL’ye geçiş zamanının geldiğine inandıklarını ve bunun en doğrudan yansımalarını mevduat gelişmelerinde görüldüğünü dile getirdi.
TL’ye geçiş zamanı geldi. TL tasarruf araçlarına, vadeli mevduata talep arttı. Yakın dönemde rezervlerde gözlenen artışta Batılı fon girişlerinin de etkisi görülmüştür. Önümüzdeki dönemde rezervlerdeki artışı kalıcı kılarak TL varlıklara olan dış talebin gelişimini ülkemiz için en iyi şekilde tesis edeceğiz. Rezervlerdeki artış devam edecek. Enflasyonun tek haneli rakamlarına ulaşacak istikrar dönemi takip edecek.
Parasal sıkılaşma
Güçlendirilmiş YTAK ile cari dengeye katkı verecek, dolaylı etkileri kur ve fiyat istikrarında hissedilecek alanlarda üretim kapasitesinin artışını hedeflediklerini belirten Erkan, parasal sıkılaşma konusuna şu sözlerle değindi:
Parasal sıkılaşmanın birikimli etkileriyle dezenflasyon 2024’te başlayacaktır. Ekonomimiz dayanıklı ve riskleri yürütebilecek kapasitede. Parasal sıkılaşma adımlarını sıkılaşacağını ve kısa zaman sonra son vereceğimizi öngörüyoruz. Parasal sıkılaşmanın birikimli etkilerini gördüğümüz bir aşamaya giriyoruz.
Enflasyonu düşürmek için kalıcı istikrar
Enflasyonu düşürmek için kısa vadede bazı maliyetler olabilir ancak orta ve uzun vadede kazanca dönüşecektir. Ekonomimizin hak ettiği noktaya ulaşabilmesi için kalıcı istikrara hep birlikte inanıyoruz.
“Enflasyona dair algı, kabul, itibar üçlüsü”
Biz üzerimize düşeni yaparken şu ya da bu sebeple “algı, kabul, itibar” üçlüsü devreye girmiyorsa, enflasyonu daha yüksek bir maliyetle de olsa bu patikaya oturtmaya kararlıyız.
“Sonuca hep birlikte ulaşacağız”
TCMB Başkanı Erkan, sanayicilere seslendiği konuşmasında, herkesin kendini içinde bulduğu bir Türkiye hayali olduğunu ancak ortak amaçta buluşularak bir sonuca ulaşılacağını belirtti.
